TÜİK haziran enflasyonunu bağladı, iktidar zamları köklemeye başladı. İlk atak EPDK’dan (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) geldi; meskenlerde kullanılan elektriğe yüzde 38, tarım sektöründe kullanılan elektriğe yüzde 30; kamu ve özel hizmetler sektöründe kullanılan elektriğin ilk kademesine (düşük kullanım) yüzde 38, ikinci kademesine (yüksek kullanım) yüzde 20 zam yapıldı.
Ekonomistlere göre elektriğe yapılan bu zam, enflasyona sınırlı etki edecekmiş. TÜFE’ye toplam etkisi 67 baz puan (yüzde 0.67) olarak hesaplanmış. Etkinin 53 baz puanı (yüzde 0.53) temmuz ayında TÜFE'ye yansıyacakmış.
Mesken ve ticarethane tarifelerindeki artışın yıl sonu enflasyonuna olası etkisinin de 1.1 ila 1.2 puan olması öngörülüyormuş.
Bu hesaplar özellikle yandaş medyada ‘‘elektriğe zammın enflasyona etkisi sınırlı olacak’’ başlıklarıyla verildi.
Peki gerçek ne?
Önce bu zammın 1 Temmuz’dan geçerli olarak yapılmasındaki hinliğe bakalım, sonra bir hesap da biz yapalım.
Zammın temmuzda yapılması nedeniyle haziran ayı enflasyonu yüzde 0.53 eksik çıkacak. Enflasyon düşük çıktığı için emekli ve memur maaşlarına aynı oranda düşük zam yapılacak. Bu da 10 bin lirada 53, 20 bin lirada 106, 30 bin lirada bin 159 lira eder.
Gelelim elektrik faturasıyla ilgili hesaba.
Örneğimiz bir memur, aylığı 30 bin, aylık elektrik tüketimi 300 lira olsun.
Temmuzda maaşa yüzde 20 zam bekleniyor. Maaş yüzde 20 artışla 36 bine, 300 liralık elektrik faturası ise yüzde 38’lik zamla 114 lira artarak 414 liraya yükselecek.
300 liralık fatura, 30 bin lira net geliri olan biri için gelirinin yüzde 1’i demektir.
414 lira ise 36 bin liranın yüzde 1.15’i eder.
Maaş yüzde 20 artarken elektriğe yüzde 38 zam yapılması, her ay elektrik faturanızın yüzde 18’i tutarında paranızın tırtıklanması demektir. Bu da 300 lirada 54 lira eder.
Zammın ertelenerek haziran enflasyonunun yüzde 0.53 oranında düşük çıkarılmasının yol açtığı 159 liralık kaybı eklersek, tırtıklanan miktar 213 liraya yükselir.
Bunun bir de dolaylı etkisi var. Üretiminde, saklanmasında, dağıtımında elektrik kullanılan her mal zamlanacak.
İnsan kendi kendine sormadan edemiyor tabii; zam yapmazsan, vergi koymasan itibar nasıl korunacak!?!
