Bayram tatilini düşersek mesai açısından haziranı yarıladık sayılır. Temmuz ayı vergi ve harç zamlarını yüklenmiş olarak ufukta göründü. Bir de haziran enflasyonu.
Bütün bunlar nedeniyle asgari ücrete ara zam, emekli maaşlarına enflasyon farkı dışında bir ayar isteği ve beklentisi artıyor.
Suskun kalmayı seçen sarı sendikaları saymazsak ücretli ve emekliler cephesi sesini yükseltiyor.
Aynı şekilde ekonomi yöneticileri ile işveren örgütlerinden oluşan fasıl heyeti de ‘‘ücret-enflasyon sarmalı olur’’ diyerek, yüksek perdeden ‘‘Aman Aman Elmalı’’ şarkısına başladı:
‘‘Aman canım elmalı
Gönlüm sana sevdalı
Pek hoşuma gidiyor
Ah seni nasıl sarmalı…’’
Assolist ne söyler, böyle bir zam olur mu?
‘‘Zor dostum zor!’’u söylemesi yüksek ihtimal.
Çünkü asgari ücret, 2023 cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi öncesi (bence seçim rüşvetiydi) 1/1/2022 tarihinden itibaren vergi dışı bırakılmıştı.
Şimdi asgari ücret yükseltilirse, işverenler de ücretlere asgari ücretin çok üstünde zam yapmazsa, iktidar önemli bir vergi kaynağını kaybetmiş olacak. Buradan doğacak vergi açığını kapatmak için yerine yeni kaynak bulunması gerekecek.
Tüketim malları üzerinden alınan dolaylı vergilerde bıçak kemiğe dayanmış durumda. Garanti ödemeli işlerde garanti ve ödemelere dokunmak, ‘‘söke söke alırlar’’ diyen bir yönetim açısından kendini inkar anlamına gelir.
Saltanat ve şatafat harcamaları kısılırsa ‘‘itibar’’ yer ile yeksan olur… (Not: Buradaki saltanattan kasıt lükse kaçan kamu harcamalarıdır, saraya söz etmek gibi bir şey aklımın ucundan geçmez.)
Oysa…
Asgari ücret 17 bin lirada kalırsa, işverenlerin ücretlere yapacağı zammın her kuruşundan vergi alınacak.
İşveren açısından fark eden bir şey olmayacak.
Asgari ücret 25 bin lira olsa, işverenin kasasından 30 bin lira civarında bir para çıkacak. Asgari ücret 17 bin lirada kalsa, işveren işçisinin bürüt maaşını 25 bin lira yapsa durum yine değişmeyecek. Net olarak işçinin alacağı paranın bir kısmını vergi olarak yatıracak. Böylece hem iktidarla arayı da hoş tutacak hem de işçiye dönüp ‘‘bak ben bu kadar zam yaptım ama şu kadarını devlet vergi olarak alıyor’’ diyerek asıl mağdurla mağduru oynayacak.
Şimdilik ufukta bir seçim de olmadığına göre bu koşullarda asgari ücrete ara zam niye yapılsın? Zam yapılır vergi açığı artarsa itibar nasıl ayakta kalsın?
Emekli maaşına ayar, verilecek olan her kuruş bütçede açığı büyüteceği için tümüyle akla zarar.
Şimdilik ölmemek için vatan millet aşkıyla direşin, enflasyon düşünce bakılır gerisine...
