Bir tezgahın günlük maliyeti 2500 TL
Antalya Semt Pazarcıları Esnafı Odası Başkanı Metin Bucak, bugün bir pazarda tezgah açma maliyetinin 2500 TL olduğunu "Bugün bir tezgâh kurmanın maliyeti 2500 lira. Mazot fiyatı, hal çıkış fiyatı, işgaliye fiyatı, günlük yediği yemek, poşet maliyeti, personel maliyeti var. Bir de üründe fire maliyetini ekleyin, terazide ve tezgâhta bozulanlara firesi oluyor. Markette 1 kilo 100 gram parası alınır, gramı gramına kuruşu kuruşuna ödersiniz, pazarda 1 kilo parası ödersiniz. Nasıl can dayansın" diyor.
Milyon dolarlık cirosu olan zincir market pazarcı ile rekabete giriyor
Pazarcının artan maliyetlerine, gece 3'te halde başlayıp akşam 9'da pazar yerinde biten uzun mesai yorgunluğuna bir de pazarın olduğu gün semtteki zincir marketlerin sebze meyve reyonlarında indirim yaparak pazarcı esnafıyla rekabete girmesi ekleniyor.
Bucak, "Zincir marketler var, 10 bin şubesi var, benim esnafım onunla nasıl yarışsın. Kasası kendine, geliri gideri kendisine. Pazarın etrafına, marketler açıldığında esnaf ile rekabete giriyorlar. Sebze meyve ürünlerinde fiyatı indiriyor, o gün orada kurulan pazarın fiyatınaa çekiyor, Pazarın kurulduğu gün marketlerin denetlenmesini istiyoruz"diyor.
Semt Pazarlarının neredeyse 3'te 1'i kaçak tezgah
Zincir marketlerin yanı sıra, pazarcı esnafının bir diğer eşit koşulda yarışmadığı rakibi de kaçak tezgahlar, işportacılar. Bucak, "102 pazar var ama hepsi iş yapmıyor, 20- 25 pazar aktif güzel iş yapıyor. Aktif 25 pazarın etrafında da tekstil ile sebze dahil 800 esnaf tezgah açıyor etrafında da 400 işportacı var. Dilimde tüy bitti. Gidiyor halden alıp geliyor, aracın üzerine koyuyor, ben tarlamdan topladım diyor, yalan söylüyor. Köylü esnafına her apazarın yüzde 20 alan verilir. Üretici esnafımız için zaten yer var" diyor.
Antalya'da neden organik pazar yok?
Bucak'a İstanbul, Ankara gibi metropollerde olduğu gibi Antalya'da neden organik pazarların kurulmadığını soruyoruz. Cevabı " Organik burada getirip bir gün açmamız etki yapmayacak. Organik dediğiniz zaman fiyat ikiye üçe katlanacak. Hangi vatandaş alacak, bu fiyatlara vatandaş isyan ediyor. İstanbul farklı burası farkıl. İstanbul’da 16 milyonda 1 milyon zengin alır, burada öyle bir tüketici yok" diyor.
Artık tezgahın arkasında daha çok kadın ve eğitimli pazarcılar var
Antalya pazarlarında tezgahın arkasındaki yüzler de zaman içinde değişiyor. Bucak pazarcı esnafıyla ilgili "Günden güne kadın pazarcı sayısı artıyor. Pazara gelenlerin yüzde 80i bayan olduğu için ikili ilişkileri daha iyi oluyor. Pazarda üniversite mezunu arkadaşlarımız var. Gençlerimiz iş yapamıyorsa, babasının, abisinin mesleği, gelip ona destek vermek için başlıyor sonra işin ucundan tutabilirse, tezgahını büyütüp gidiyor. Esnafta tezgahın yüzde 50’si genç, yüzde 20’si kadın" diyor.
Tezgahın üstü de arkası gibi değişti
Diğer taraftan tezgahın arkası değişirken, tezgahın üstü ve önü de değişiyor. Hem ekonomik koşulların tüketiciyi zorlaması hem de yalnız yaşayanların artması nedeniyle karpuzlar dilimleniyor, meyveler küçük kutulara konuluyor. Bucak, "Artık esnaflarımız da alıştı. Dilim karpuz satıyoruz. Antalya’da görülmemiş bir şeydi. Marketlerin hesap. Dilim karpuz dilim kavun satılıyor artık. Esnaf da alıştı, onlar da biliyor vatandaşın alım gücü azaldığında. Bizim ahım şahım kazancımız yok, günlük sıcak para dönüyor. Kendi arasında çeviriyor, kar zarar. Zararına veriyor, önceki gibi karlarımız yok"diyor
Kundu klimalı, ışıl ışıl bir pazar olabilirdi
Kundu'da yeni açılan pazar yeri için çatıda güneş enerji sistemi ile kendi elektriğini üreten, pazarcılara ve pazara gelenlere yazın klimalı serin ve ışıl ışıl modern bir ortam tasarladıklarını söyleyen Bucak, projenin bir önceki yönetimin açtığı dava ile iptal olduğunu söyledi. Anlaşılan önümüzdeki yaz da pazarda hem pazarcılar hem müşteriler alışverişte ter dökmeye devam edecek.
