Konuyla ilgili bulguya da yer verilen Sayıştay raporunda, Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için gerekli tedbirleri almaması sonucunda can kaybı yaşandığını ve başıboş köpek saldırıları nedeniyle açılan davalarda belediyenin tazminat ödemek zorunda kaldığını belirtilerek, “Söz konusu dava dâhil olmak üzere, başıboş köpek saldırıları nedeniyle açılan 2 adet dava sonucunda, Belediye tarafından 2023 yılı içerisinde toplam 1.915.154,71 TL tazminat ödendiği saptanmıştır. Belediye tarafından kamu hizmetinin örgütlenmesinde, denetlenmesinde ve gerekli önlemlerin alınmasındaki yükümlülüklerin gereği gibi yerine getirilmediği ve kişilerin kamusal alanda güven içerisinde yaşamasını sağlayan önlemlerin yeterince alınmadığı belirtilmiştir” denildi.
Antalya’da yaşanan başıboş köpek saldırıları nedeniyle Büyükşehir Belediyesi’nin yeterli tedbirleri almadığı gerekçesiyle açılan davalarda yaklaşık 2 milyon TL tazminat ödemeye mahkûm edildiği belirtildi.
Sayıştay: Belediye tarafından gerekli önlemler alınmamış
Sayıştay’ın Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde yaptığı 2023 yılı denetimlerinin ardından hazırlanan denetim raporunda, “Belediye tarafından sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için gerekli tedbirlerin alınmaması sonucunda can kaybı yaşanması ve başıboş köpek saldırıları nedeniyle açılan davalarda Belediye tarafından tazminat ödenmesine karar verildiği görülmüştür” bulgusuna yer verildi.
Can kaybıyla sonuçlanan saldırılar Sayıştay Raporu'nda
Kasım 2024 tarihli Sayıştay denetim raporunda, başıboş köpeklerin saldırıları nedeniyle can kaybı yaşandığına da değinilerek konuyla ilgili Büyükşehir Belediyesine açılan tazminat davalarına vurgu yapılarak şu ifadelere yer verildi: “Yapılan incelemeler neticesinde; Antalya ili Serik ilçesi sınırlarında sahipsiz hayvanların saldırısı sonucunda can kaybı yaşandığı ve Antalya 2. İdare Mahkemesinin 2023/1124 no’lu kararıyla; kamu hizmetinin örgütlenmesinde, denetlenmesinde ve gerekli önlemlerin alınmasındaki yükümlülüklerin gereği gibi yerine getirilmemesi ve kişilerin kamusal alanda güven içerisinde yaşamasını sağlayan önlemlerin yeterince alınmaması nedeniyle hizmet kusurlarının bulunduğu belirtilerek, yaşanan can kaybına ilişkin Belediye tarafından tazminat ödenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.”
Belediye 1.9 milyar tazminat ödedi
Söz konusu dava dâhil olmak üzere, başıboş köpek saldırıları nedeniyle açılan 2 adet dava sonucunda, Belediye tarafından 2023 yılı içerisinde toplam 1.915.154,71 TL tazminat ödendiği saptanmıştır. Belediyenin bulguya ilişkin cevabında, yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden doğan yükümlülüklerin eksiksiz şekilde yerine getirildiği ifade edilse de; Antalya 2. İdare Mahkemesinin 2023/1124 no’lu kararında, Belediye tarafından kamu hizmetinin örgütlenmesinde, denetlenmesinde ve gerekli önlemlerin alınmasındaki yükümlülüklerin gereği gibi yerine getirilmediği ve kişilerin kamusal alanda güven içerisinde yaşamasını sağlayan önlemlerin yeterince alınmadığı belirtilmiştir.”
Belediyelerin görev sorumlulukları hatırlatıldı
Sayıştay raporunda 5393 sayılı Belediye Kanunu ile ‘Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması’ konusunu düzenleyen 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun ilgili maddelerine atıfta bulunularak belediyelerin görev ve sorumluluklarına yer verilerek, “Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunlu olduğu, bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanacağı, müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmalarının esas olduğu” kaydedildi.
Toplum sağlığı can ve mal kayıbı uyarısı
İlgili yasal düzenlemede yer verilen “Rehabilite edilmemiş sahipsiz köpekler, belediyelerce hayvan bakımevlerinde veya geçici ünitelerde kısırlaştırılarak veri tabanına kaydedilir. Geçici ünitelerde yapılan kısırlaştırmalar sonrasında, köpekler alındıkları ortama bırakılmadan önce sağlıklarına kavuşmaları için gerekli tedbirler alınır” ifadelerine atıf yapılan Sayıştay raporunda, “Sonuç olarak; çevre ve toplum sağlığının korunması, yaralanma, can ve mal kaybı gibi istenmeyen sonuçların ortaya çıkmaması adına, sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanlara ilişkin mevzuat hükümlerince belediyelere verilen görev ve sorumlulukların tam ve eksiksiz şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir” denildi.
Lara sahil yolunda yürürken saldırıya uğradı
Sayıştay denetim raporuna da konu olan Antalya’daki başıboş köpek saldırılarıyla ilgili açılan bir başka davada ise Antalya 1. İdare Mahkemesi saldırıya uğrayan vatandaşa tazminat ödenmesi kararı vermişti. Mahkemenin 11 Ocak 2023 tarihli kararında, 19 Mayıs 2022 tarihinde Muratpaşa ilçesi Şirinyalı Mahallesi’ndeki eski Lara Yolu’nda yürüyüş yaptığı sırada sahipsiz sokak köpekleri tarafından saldırıya uğrayan B.U. adlı vatandaşın yaralanarak kuduz tedavisi gördüğü kaydedildi.
Besleyip sokağa bırakmakla idarelerin görevi sona ermiyor
Köpek saldırısına uğrayan vatandaşın açtığı dava sonucu Antalya Valiliği, Antalya Büyükşehir Belediyesi ve Muratpaşa Belediyesi’ni tazminat ödemeye mahkûm eden Mahkeme kararında özetle şu ifadelere yer verildi: “Kamu idareleri yapmakla yükümlü bulundukları hizmetleri gereği gibi ifa etmekle beraber bu hizmetin işleyişini sürekli olarak kontrol etmek ve hizmetin yürütülmesi sırasında gerekli önlemleri almakla da yükümlüdür. İdarece bu yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suretiyle hizmetin kötü veya geç işlemesi ya da gereği gibi işlememesi sonucunda bir zarara sebebiyet verilmiş olmasının, idareye hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi veya manevi zararları tazmin sorumluluğu yükleyeceği idare hukukunun yerleşmiş ilkelerindendir. Yerleşim merkezlerinde veya bu merkezlerin yakınında toplu halde yaşayan sokak köpeklerinin yaşadıkları alanın doğal bir ortam sayılamayacağı, evsel atıkla beslendikleri ve her zaman yiyecek bulamama ihtimallerinin bulunduğu hususları da dikkate alındığında, kamu hizmetinin devamlılığı esası gereğince sokak köpeklerinin gerekli bakım ve kontrollerini yaptıktan sonra alındıkları ortama bırakılmaları ile idarelerin görevinin sona ermeyeceği hususunda tereddüt bulunmamaktadır.
‘İdarelerin kusur ve sorumluluğu açıktır
Anılan mevzuat hükümleri uyarınca insan ve çevre sağlığı açısından tehdit mahiyetinde bulunan saldırgan sokak hayvanlarını toplayıp rehabilite etme ve kontrol altında tutma konusunda davalı idarelerin görevlerini gereği gibi yapmadıkları ve kusur sorumluluklarının bulunduğu açıktır.”
Yusuf Yavuz