TÜRK-İŞ, açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının Nisan ayı sonuçlarını açıkladı.
2024 yılının Nisan ayı sonuçlarına göre Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 17.725,19 TL’ye yükseldi. Böylece açlık sınırı bu yıl ilk kez net 17 bin 2 TL olarak uygulanan asgari ücretin üzerine çıktı.
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 57.736,78 TL’ye çıktı.
Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti de aylık 22.991,90 TL’ye yükseldi.
Mutfak enflasyonu yükseliyor
TÜRK-İŞ'in verilerine göre gıda fiyatlarında yükseliş devam etti.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 5,55 oranında gerçekleşti.
Son 12 ay itibariyla değişim oranı yüzde 74,88 oldu.
Yerel seçim vurgusu
TÜRK-İş'in açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
- Ele geçen gelir yapılması gereken harcamanın her geçen gün biraz daha gerisinde kalmaktadır. Bu nedenle geçim koşulları gün geçtikçe zorlaşmaktadır. Yerel seçimlerin ardından mutfak harcamasında gerekli olan birçok ürünün fiyatı artış gösterdi. Sadece yılın ilk dört ayında bile mutfağa gelen ek yük 3.293,31 lira oldu.
Harcama gruplarına göre değişim
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan çarşı-pazar-market dolaşılarak derlenen gıda ürünleri fiyatlardaki değişim, harcama gruplarına göre Nisan 2024 itibarıyla şu şekilde oldu:
Süt, yoğurt, peynir grubunda;
Süt, yoğurt, peynir grubunda; peynir fiyatında artış tespit edilirken, süt fiyatında markalar arası birbirini takip eden fiyat ayarlamaları olmasına rağmen ortalamada fiyat değişmedi. Yoğurt fiyatlarının da geçen ay ile aynı seviyede olduğu tespit edildi.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, ürünlerinin bulunduğu grupta;
Et fiyatlarındaki artış çalışanların alım gücünü düşürmeye devam ediyor. Zihinsel ve fiziksel gelişim için son derece önemli olan ve insan vücudunun protein ihtiyacını karşılayacak olan et ürünlerinin fiyatları bu ay da artış gösterdi.
Dana eti geçen aya göre 52 TL artış göstererek ortalama 523 TL’den, kuzu eti ise ortalama 734 TL’den satılmaktadır. Mevsimi bitmekte olan balık fiyatları artarken yumurta fiyatında düşüş tespit edildi. Tavuk kilogram fiyatı ortalamada 10 TL arttı.
Kuru baklagiller grubunda nohut ve yeşil mercimek fiyatlarında artış, kırmızı mercimek ve kuru fasulye fiyatlarında ise kısmi bir düşüş tespit edildi.
Taze sebze-meyve grubunda;
Yaş sebze fiyatlarındaki gerileme mutfak harcamasını biraz da olsa rahatlattı. Fakat yaş meyve çeşitliliği tezgâhlarda artarken gözlemlenen fahiş fiyatlar aile bütçesini olumsuz etkilemektedir. Yeri giderek azalan ıspanak, lahana gibi sebzelerin fiyatlarında düşüş gerçekleşirken patates ve soğan fiyatlarında geçen aya göre artış tespit edildi.
Meyve fiyatlarında hesaplamaya dâhil edilmeyen kayısı, nektarin gibi ürünlerin tezgâh etiketleri 200 TL’yi buldu. Çilek, çağla gibi ürünlerin ise geçen aya göre –nispeten- ucuzladığı tespit edildi. Hesaplamada her zaman olduğu gibi gıda harcaması içinde günlük kullanımı yaygın olan mevsim ürünleri esas alındı.
Ortalama sebze kg fiyatı 28,81 TL, ortalama meyve kg fiyatı 46,50 TL oldu. Hesaplamada -bu ay- 21’i sebze ve 5’i meyve olmak üzere toplam 26 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 32,21 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dâhil edilmektedir).
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta;
Ekmek fiyatı değişmedi. Tahıl ürünlerinin bulunduğu bu grupta market ve marka bazlı fiyat ayarlamaları gözlemlenmiş olup değişen fiyatların ortalamayı değiştirmediği tespit edilmiştir.
Son grup içinde yer alan diğer gıda maddelerinden;
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta geçen aya göre zeytinyağı ve tereyağının kilogram fiyatında artış tespit edilmiştir.
Ayçiçek yağının kilogram fiyatında ciddi bir değişiklik görülmedi. Bu ay siyah zeytin fiyatında artış yeşil zeytinde ise kısmi bir düşüş gözlemlendi. Yağlı tohumların fiyatında ceviz, fındık, fıstık gibi ürünlerin fiyatı değişmezken ay çekirdeğinin fiyatı arttı. Şeker, bal ve pekmez fiyatları da bu ay artış gösterdi.
Bu üç ürün içerisinde en fazla artış geçen ay olduğu gibi bu ayda ortalama fiyatında 11 TL artan pekmez oldu. Baharat ürünlerinde bazı aktarlarda indirim yapılmış olduğu tespit edilmiş olmasına rağmen ortalama fiyatlar yine artış gösterdi.
Tuz fiyatında nispeten bir değişiklik görülmedi. Aynı şekilde çay fiyatında da bir değişiklik tespit edilmedi. Ihlamurun fiyatı düştü. Reçel ve salça fiyatında da kısmi bir düşüş meydana geldi.