Prof. Dr. İlber Ortaylı, Antalya Kitap Fuarı kapsamında kitapseverlerle bir araya geldi. Son dönemde yaşanan vize sorununa değinen Ortaylı, “3,5 milyon yok Suriyeli, yok bilmem ne. Ya ister mi adam bunu? Buradan kalkıp oraya geçecek. Geçtikten sonra ne olacak belli değil” diye konuştu.
Antalya Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde, 271 yazar ve 225 ulusal ve uluslararası yayınevinin katılım sağladığı Antalya Kitap Fuarı, toplum tarafından ilgi gören yazarların gerçekleştirdiği söyleşilerde Antalyalılarla yazarları buluşturuyor. Cam Piramit Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen etkinlikte, yazarlar kitaplarını imzalarken AKM Aspendos Salonu’nda da okuyucuyla buluşuyor. İlk olarak Akademisyen, Tarihçi ve Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın ağırlandığı fuar programında, Ortaylı ülkelerin yönetim biçimleri hakkında bilgi verdi ve genç dinleyicilere önerilerde bulundu.
"Hiç soruyor musunuz vizeleri neden kapatmış?
Türkiye ile ilgili gelişmeleri de yorumlayan Prof. Dr. İlber Ortaylı, vize sıkıntılarına değindi. 1949 yılında Türkiye’nin de dahil olduğu Avrupa Konseyi’nde bulunan birçok ülkenin, 1960 yılında Türkiye’ye vize uygulamasını kaldırmasıyla rahatça Avrupa’yı gezdiklerini hatırlatan Ortaylı, dünyada yaşanan savaşların etkisiyle Türkiye’ye sığınan mültecilerin vize serbestliğinin önünde engel olduğuna işaret etti. Ortaylı, şöyle konuştu: “1971-1972'de Avusturya'daydım ve orada Noel tatili çok sıkıcı oluyor. Zaten ihtiyar bir şeyim, bir de herkes kaçıyor. Okul kapalı, kütüphane kapalı sonra gezelim dedik. Çünkü pasaportumuz o zaman Avrupa Konseyi. Çok fıstık, bütün Avrupa’yı gezebiliyorsun. Biz kötüleştik. Niye kötüleştik acaba? Hiç soruyor musunuz, vizeleri niye kapatmış? Çok mu ayıp etmiş? Buradan bir uçak kalkıyor İtalya'ya, geldikleri an bizimkiler şey gibi para sarf ediyor. Hele Yunanistan'da bütün adaları biz doyuruyoruz. İyi yapmış değil onun için ama ne yapsın? 3,5 milyon yok Suriyeli, yok bilmem ne. Ya ister mi adam bunu? Buradan kalkıp oraya geçecek. Geçtikten sonra ne olacak belli değil. Bunlar çok önemli. Birtakım olaylar oldu. Böyle hiç katiyen faşizme, siyasete falan bağlamayın. Kriminal atmosfer olduğu gibi Avrupa'nın içine attı. Bunu önleyemezsen zaten senin itibarın olmaz. Ta bilmem neredeki herif oraya gidiyor; çetesinin ucunu koyuyor, beyaz zehir naklediyor, işçi kaçırıyor. Bu gibi şeylerle Avrupa Konseyi hikayeleri falan ikinci planda kaldı, Avrupa Birliği de kuruldu.”
Bütün Türkiye sahilleri böyle gidiyor
Tarım alanlarının dönüştürülmesine de tepki gösteren Prof. Dr. İlber Ortaylı, imara açılan tarım arazileri nedeniyle sahil bölgelerinde büyük kayıp yaşandığını belirtti. Ortaylı, “Benim 1963'te gördüğüm Antalya çok hoş bir yerdi, bugün var yok. Ki bu daha uyanmış hali. Bir takım şehrimizde bu olmuyor. Civar kasabalarda ve kentlerde aynı problem. Herife diyorsun ki; burası zeytinlik, adam zeytinliğe adım atmıyor. Bekliyor ki oralar arsa ya, satılacak sahiller bu da otlayacak. Otlayınca abat olacağını zannediyor. Hemen düğün gelir, oğlanın askerliği gelir, arkasından kadınların, kızların çaputları gelir gayet normal. Üçüncü sene sen orada artık evlatlığa dönersin. Bu kadar basit, o inşaatın bekçisi falan olursun. Bunu da anlamıyor. Yani alacağı paranın bir şey olduğunu zannediyor. Bütün Türkiye sahilleri böyle gidiyor. Zeytinliklerin üstüne binalar yapılıyor, Ege ve Akdeniz'in kıyısındaki eski eserlerin çoğu böyle kontrol dışına çıkıyor. Size açık söyleyeyim. Roma İmparatorluğu'nun eyaletleri olan İspanya, İberya Yarımadası, İtalya ve Yunanistan'dan çok daha fazla tiyatromuz var. Bunların kimi öyle yatar, bizimkiler bakar ve Türkiye'nin mimarları bir açık hava tiyatrosu tersim etmeyi bilmezler, bileni varsa gelsin görelim. Herif gidip oraları tetkik etmemiş, 50'den sonra tetkik edilmez. Sen orayı 20 yaşından itibaren, gezeceksin, bakacaksın, okuyacaksın, çizeceksin.. Buna rağmen, eğer vatandaşta bir bilinç oluşturulursa çocuklarımız ona göre okurlar, ona göre yurt dışına giderler. Hak diye böyle Hollanda'ya gidiyorlar, İtalya'ya gidiyorlar. Hollanda'dan size bir şey gelmez, onu size söyleyeyim. Almanya'dan da gelmez. Çünkü Avrupa kültürünün görünürdeki parçaları İtalya gibi, Fransa gibi, İspanya gibi, hatta İngiltere gibi bile değil. Oralar çok değişik. Bunları bilmemiz lazım. Ona göre memleket seçer, okur gezesiniz” ifadelerini kullandı.
Söyleşi sonrası, Antalya Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Büşra Dirgen Özdemir, Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya çiçek ve kalem hediyesi takdim etti.
