Türkiye’nin gözde tatil bölgelerinden biri olan Antalya’nın Kaş ilçesi son yıllarda hızla artan kaçak yapılarla gündemde. Resmi olmayan verilere göre ilçe genelinde 17 binin üzerinde kaçak ve mevzuata aykırı yapı bulunuyor. İçişleri Bakanlığı ile Sayıştay denetimlerinde bile defalarca uyarı konusu olan kaçak yapılaşma ilçedeki yerel siyaseti bile etkiler duruma geldi. Kaş Belediyesi’ni iki dönem yöneten AKP’li başkanlar döneminde hız kazanan kaçak yapılaşma, önceki Belediye Başkanlarından Halil Kocaer’in oğlunun ünlü Hidayet Koyu’ndaki kaçak inşaatıyla da gündeme gelmişti. Defalarca yıkım ihalesi duyurusu yapılıp ‘katılım olmadığı’ gerekçesiyle iptal edilen yıkımlar yüzünden kaçak yapılaşma adeta teşvik edilirken bu kez CHP yönetimindeki Kaş Belediyesi toplu bir yıkım ihalesine hazırlanıyor. 3 Ocak 2025 tarihinde yapılacağı duyurulan ihale kapsamında ilçe genelindeki 3495 kaçak yapının yıkılması planlanıyor.
Yerel seçimlerin ardından CHP’ye geçen Kaş Belediyesi, geçtiğimiz aylarda kaçak yapılaşmayla ilgili etkin mücadele etme kararını kamuoyuna duyurmuştu. Yeni yılın ilk günlerinde ilçe genelinde tespiti yapılarak tutanakla kayıt altına alınan 3495 kaçak yapı için yıkım ihalesi yapılacak. Kaş Belediyesi’nin 3 Ocak 2025 tarihinde yapılacağını duyurduğu yıkım ihalesi ile ilçe merkezi ve mahallelerdeki kaçak binaların yıktırılması planlanıyor.
Kaçak yapıların yıkımı 125 gün sürecek 250 bin m3 moloz çıkacak
Toplam 125 gün sürmesi planlanan ve yaklaşık 250 bin metreküp malzeme çıkması beklenen yıkım işlemleri için yüklenicilerden istenen teknik işlemler şöyle özetleniyor:
Geçen yıl yapılan ihale "Katılan olmadı" diye iptal edildi
Kaş Belediyesi Kasım 2023 tarihinde de ilçe genelindeki 3 bin 719 kaçak yapı için yıkım ihalesi yapmış, ancak katılım olmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği açıklanmıştı. İlçede kaçak yapılaşmanın hızlandığı 2014 yılından itibaren yapılan toplu yıkım ihalelerinin birçoğu iptal edilirken, belediyenin kendi olanaklarıyla yıktığı bazı kaçak yapılar zaman zaman gündeme gelmişti.
AKP'li eski başkanın oğlunun kaçak öteli yıkılamadı
Kaş’ın eski Belediye Başkanlarından AKP’li Halil Kocaer’in oğlu M.B.K ile kayınbiraderi H.B’nin doğal sit alanı statüsündeki Hidayet Koyu’nda tadilat ruhsatı alınarak kaçak otel ve plaj işletmesi tesisleri inşa ettikleri gündeme gelmişti. Kıyı kenar çizgisi içinde beton döküldüğü tespit edilen ve Eski Bakan Veysel Eroğlu’nun 5 ayrı suç zaptı olduğunu açıkladığı kaçak yapılaşmayla ilgili Ağustos 2020’de yıkım kararı çıkmasına karşın yıkılmayan kaçak yapılar için imar affı kapsamında yapı kayıt belgesi verildiği belirtiliyor. Söz konusu işletmenin parsel kayıtlarında halen ‘davalı’ şerhi görülüyor.
Köyler mahalle, köy evleri villa oldu
Kaş’taki kaçak yapılaşmanın artmasında 2012 yılında çıkarılan Büyükşehir Yasası’nın da etkisi olduğu belirtiliyor. Kırsal ve dağlık bir coğrafyaya dağılan Kaş’ın 54 köyü, yasa değişikliği ile birlikte ülke genelindeki 16 bin köyle birlikte bir gecede mahalleye dönüştü. Köy yerleşik alan planlarının yapılması da gecikince pandemiyle birlikte patlayan kırsala kaçış Kaş’a bağlı kırsal yerleşimlerdeki kontrolsüz ve kaçak yapılaşmanın da hızlanmasına neden oldu. Bölgenin özgün geleneksel mimarisi de bu süreçte yok olmaya başladı.
Kaçak yapılaşma, kayıtdışı turizm ve ölçüsüz su tüketimi
Kaş’taki kaçak yapılaşma sorunu ilçede plansız ve çarpık kentleşmeyi de beraberinde getirdi. Köylerde 4-5 katlı binalar, parsel bazında mevzuata aykırı ölçüde yapılar ve en önemlisi de kayıt altına alınamadığı için turizm planlamasını da olumsuz etkileyen kiralamaya dönük binlerce villa inşa edildi. Birçok ülkede kuraklık riskinden dolayı araba yıkanması, çim sulanması dahi yasaklanırken Kaş’ta inşa edilen binlerce havuzlu villanın ölçüsüz ve denetimsiz bir su tüketimini de tetiklediği biliniyor.
Sayıştay: Belediye yeterli denetimi yapmıyor
Sayıştay’ın 2023 yılında Kaş Belediyesi’nde yaptığı denetimlerde kaçak ve mevzuata aykırı yapılarla etkin mücadele edilemediği bulgusuna yer verilmişti. Kasım 2024 tarihli raporda özetle şu bulgu ve görüşlere yer verildi: Belediyenin yetki sınırları içerisinde yer alan imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın önlenmesi amacıyla yapılan çalışmalardan yeterli sonuç alınamadığı görülmüştür
2024’te Kaş genelinde 369 kaçak yapı tespit edildi
Kaş Belediyesi’nin 3 Ocak’ta yapılacağını duyurduğu yıkım ihalesiyle ilgili kaçak yapı listesinde, 2024 yılı içerisinde de toplam 369 kaçak yapı inşa edildiği bilgisine yer veriliyor. Gökçeören, 65 kaçak yapı ile 2024 yılında en fazla kaçak yapının inşa edildiği mahalle olarak kayda geçerken Bezirgân 56, Kınık 51, İslamlar 33, Yeşilköy ve Kalkan 23, Ağullu 19, Üzümlü ise 14 olarak kaydedildi. 2018-2024 tarihleri arasında Kaç genelinde en fazla kaçak yapının öne çıktığı mahalleler ise Bezirgan 539, Gelemiş (Patara) 389, Gökçeören 379, İslamlar 330, Bayındır 258, Üzümlü 214 olarak kayda geçti. Bu yerleşimlerin villa turizminin öne çıktığı bölgeler olduğu biliniyor.
Haber: Yusuf Yavuz