Halk arasında yıldız kayması olarak bilinen meteor yağmurlarında, kuyruklu yıldızların kalıntılarının oluşturduğu gök taşlarının atmosfere giriş hızları, saniyede 35 kilometreden 70 kilometreye kadar çıkabiliyor ve bazıları 'ateş topu' olarak ifade ediliyor. Bazıları binlerce yıl öncesine tarihlenen kuyruklu yıldızların geçişleri sonrası bıraktığı artıklardan oluşan Quadrantid (Dörtlük), Lyrid (Çalgı), Eta Aquarid (Eta Kova), Delta Aquarid (Delta Kova), Perseid (Kahraman-Perce), Orionid (Avcı), Leonid (Aslan) ve Geminid (İkizler) olmak üzere her yıl dünyada 8 gök taşı yağmuru gerçekleşiyor.
GÖK OLAYLARI YILLIĞI
Antalya'da TÜBİTAK'a bağlı yılda ortalama 220 gün gözlem yapılabilen Bakırlıtepe'de 2 bin 500 metre rakımda, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) tarafından her yıl, o yılın en önemli gök olaylarının derlendiği Gök Olayları Yıllığı hazırlanıyor. 2024 Gök Olayları Yıllığı'na göre, 2024'ün son gökyüzü şöleni, 13-14 Aralık geceleri yaşanacak. Her yıl sekiz kez gerçekleşen gök taşı yağmuru olayının en yoğun ve en görkemlilerinden biri olan ve bu yıl 4 Aralık'ta başlayan Geminid Gök Taşı Yağmuru, 20 Aralık'a kadar sürecek. Bu önemli gök olayının en yoğun olduğu dönem ise 13-14 Aralık günleri olacak. 14 Aralık sabahı saatte ortalama 120 meteorun görülmesi bekleniyor.
4-20 ARALIK TARİHLERİ ARASINDA GÖZLENEBİLİYOR
Geminid Gök Taşı Yağmuru’nun kaynağı 3200 Phaethon isimli bir asteroit. Bu asteroit, Güneş etrafındaki turunu 1,4 yılda tamamlıyor. 3200 Phaethon'a 'ölü uyruklu yıldız' veya 'kayaç kuyruklu yıldız' da deniyor. Çünkü bu kayaç parçası, kuyruklu yıldızlar gibi oldukça basık bir elips yörüngede hareket ediyor. Geminid veya İkizler gök taşları, 4-20 Aralık tarihleri arasında gözlenebiliyor ve ayın ortalarına doğru en yüksek sayıya ulaşıyor. Genelde, en fazla meteor gözlenebilen yağmurlardan biri olan Geminidlerin en yoğun olacağı zaman diliminde, saatte ortalama 120 meteor gözlenmesi bekleniyor. Fakat Ay'ın bu tarihte neredeyse dolunay evresinde (yüzeyinin yüzde 97'si aydınlık) olması sebebiyle, bu sayı ciddi oranda düşebilir. İkizler Takımyıldızı bölgesinden çıkıyor, görünecek bu gök taşlarının Dünya atmosferine giriş hızları saniyede ortalama 35 kilometre olacak.
ATMOSFERDE YANIYORLAR
Uzmanlar, Mars ile Jüpiter arasında bulunan asteroit kuşağındaki cisimlerin zaman zaman gezegen çekimlerinden dolayı yörüngelerinden çıkabildiğini, böylece gök taşlarının Güneş sistemine dağıldığını, bazılarının Dünya üzerine düştüğünü, bunların çoğunun da atmosferde yandığını açıkladı. Uzmanlar, Geminid Gök Taşı Yağmuru’nun çıplak gözle gece karanlığında, ışık yoğunluğunun az olduğu ve bulutsuz havada izlenebileceğini dile getirdi.